Rumianek – jednej z najcenniejszych roślin leczniczych
Każdy doskonale wie, jak wygląda rumianek pospolity. To złote oczka w otoczeniu białych płatków. Rumianek to pospolita roślina zielarska o różnorodnych właściwościach biologicznych i leczniczych.
Rumianek pospolity nazywany inaczej: rumianek lekarski, rumianek apteczny, kamilki, ang. German chamomile, camomile. To roślina jednoroczna z rodziny astrowatych, dawniej zaliczana do rodziny złożonych. W stanie dzikim występuje pospolicie niemalże w całej Europie, na terenie Uralu, Kaukazu, Azji Mniejszej oraz częściowo w zachodniej części Azji.
W Polsce jest bardzo pospolity na całym niżu i pogórzu, szczególnie na zachodzie kraju. To pospolity chwast występujący w uprawach rolniczych. Rumianek uprawiany jest także jako roślina lecznicza (głównie odmiany poliploidalne, dające większy plon surowca).
Rumianek pospolity to mała krzewinka, łodyga rumianku ma około 50-80 cm wysokości. Cała roślina jest niezwykle aromatyczna, ma silny, charakterystyczny zapach. Rumianek kwitnie od końca maja do września.
Rumianek pospolity dobrze rośnie zarówno na glebach piaszczystych, jak i gliniastych, ale preferuje żyzne, świeżo uprawione, przepuszczalne gleby z domieszką piasku, o niskiej zawartości wapnia. Najlepiej rośnie na silnie nasłonecznionych stanowiskach.
Co zawiera rumianek?
Jakie substancje aktywne zawiera rumianek?
-
To kwiaty rumianku są najcenniejsze, jest w nich najwięcej substancji czynnych, ponieważ w nich zawarte są olejki eteryczne bogate w witaminy i minerały. W kwiatach oprócz flawonoidów czy substancji przeciwalergicznych można znaleźć też fitosterole, fenolokwasy, spiroeter, garbniki katechinowe, poliacetyleny, cholinę, związki kumarynowe i śluzowe oraz sole mineralne. Dzięki tak bogatemu składowi rumianek ma wiele właściwości leczniczych.
-
Rumianek bogaty jest też w substancje: antyalergiczne chamazuleny czy alfa-bisabolole.
-
Można w nim znaleźć też flawonoidy i witaminę C.
Herbata rumiankowa
Rumianek jest ziołem powszechnym, a przy tym bardzo wszechstronnym. Nie bez powodu herbata rumiankowa jest jedną z najpopularniejszych herbat na świecie. Ma delikatny, ziołowy smak.
Na pewno pamiętacie herbatę z rumianku którą przygotowywały Wam mama lub babcia. Od wielu lat herbata z rumianku jest stosowana przy różnych dolegliwościach. Najczęściej nasze babcie stosowały ją aby łagodzić bóle brzucha czy poprawić trawienie.
Ma obszerne korzyści zdrowotne ze spożywania tego napoju, zaczynając od wzmocnienia układu odpornościowego po leczenie bezsenności czy zaburzeń żołądkowo-jelitowych.
Herbata z rumianku ma świetne zdrowotne właściwości o których warto pamiętać. Trzeba zaznaczyć, że herbata z rumianku zawiera przeciwutleniacze, które skutecznie hamują procesy starzenia się. Jest bardzo tania dlatego warto zawsze mieć ją w kuchennej szafce.
Jak zrobić herbatę z rumianku?
2 łyżeczki kwiatów rumianku świeżego lub ususzony koszyczek rumianku należy zalać szklanką bardzo gorącej, ale nie wrzącej wody, a następnie należy zostawić napój na 10-15 minut. Po tym czasie należy wywar przelać przez sitko, oddzielając susz od napoju. Dla urozmaicenia smaku do rumianku można dodać kilka listków mięty lub szałwii. Pije się po pół szklanki 3 – 4 razy dziennie między posiłkami.
Jakie właściwości lecznicze ma herbata rumiankowa?
Najważniejsze właściwości rumianku:
-
działanie rozkurczające, właśnie dlatego można go stosować przy miesiączce, łagodzi ból spowodowany napięciem mięśniowym, w tym zwalcza skurcze menstruacyjne,
-
rumianek właściwości ma też przeciwbakteryjne, stosujemy przy zapaleniu jamy ustnej oraz gardła, można go używać przy zapaleniu skóry i błon śluzowych,
-
zwiotczające, rozkurczające mięśnie gładkie,
-
herbata z rumianku, dzięki zawartości flawonoidów i pochodnych kumaryny, poprawia trawienie i przepływ żółci w przewodach żółciowych. Rumianek wypity po ciężkostrawnym posiłku przyspieszy jego trawienie, ale nie wywoła innych dolegliwości żołądkowych, ponieważ zapobiega nadkwaśności żołądka czy nadmiernemu wydzielaniu soku żołądkowego. Mogą go pić nawet osoby z chorobą wrzodową. Pomoże też na wzdęcia, ponieważ jest skutecznym środkiem wiatropędnym.
-
picie herbaty z rumianku uspokaja i ułatwia zasypianie. Dzięki zawartości spiroeteru i związków kumaryny napar z rumianku odprężą i uspokaja nerwy. Można też zrobić sobie kąpiel z dodatkiem naparu albo spryskać nim poduszkę przed snem.
-
dodatkowo wykazano, że rumianek ma działanie przeciwcukrzycowe, czyli zapobiega nadmiernemu wzrostowi glukozy we krwi oraz działa ochronnie na trzustkę.
-
kolejnym zastosowaniem tej rośliny jest stosowanie jej w leczenie infekcji górnych dróg oddechowych, gdyż napar z rumianku może być stosowany do inhalacji, zmniejsza objawy przeziębienia, herbatka rumiankowa obniży gorączkę.
-
olejek eteryczny pomaga w pielęgnacja włosów, w przypadku włosów przetłuszczających się przeciwdziała pojawieniu się łupieżu, ale również podkreśla naturalny kolor włosów (płukanka z rumianku: 3 łyżki koszyczków rumianku zalać szklanką wrzątku, ostudzić i odcedzić), olejek pomaga też przy ich wypadaniu
-
rumianek dodatkowo działa kojąco na skórę z oparzeniami oraz z trądzikiem (przyspiesza gojenie ran po trądziku, można używać tonik rumiankowy),
-
ma również właściwości dezodorujące,
-
rumianek właściwości ma też inne: przyspieszające gojenie ran po zatarciach, przeciwbakteryjne i pobudzające przemianę materii w skórze.
-
działanie przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybiczne, rumianek zawiera chamazulen oraz bisabololu, które mają działanie hamujące wzrost rozwoju bakterii i grzybów,
-
rumianek stosowano już w starożytności w przypadku bólów kostnych oraz nerwobóli,
-
zapalenia dróg moczowych,
-
zewnętrznie stosuje się w postaci okładów np. na odleżyny,
-
w leczeniu żylaków odbytu, hemoroidów – rumianek działa przeciwzapalnie, kojąco i regenerująco na zmienione chorobowo miejsca, dlatego stosowanie okładów i nasiadówek jest w tym wypadku bezcenne (to właśnie spiroeter hamuje wydzielanie histaminy, serotoniny i bradykininy – substancji wywołujących stany zapalne),
-
kąpiel w rumianku przez 20 minut ma działanie uspokajające i łagodzące podrażnienia skóry oraz dezynfekujące całe ciało.
-
przemywania oczu na podrażnione oczy
-
rumianek z powodzeniem stosuje się jako składnik aktywny kosmetyków i dermokosmetyków. Rumianek jest dlatego składnikiem wielu preparatów takich jak: płyny do kąpieli, kremy, maseczki pielęgnacyjne czy też pasty do zębów.
Ile razy dziennie można pić rumianek?
Napar z rumianku
Herbatę rumiankową można pić około 0,5l – do max 1l dziennie. Jest bezpieczny do spożycia i nie określono definitywnej granicy dziennego spożycia.
Natomiast jak większość ziół, z rozsądku nie powinniśmy spożywać rumianku w nadmiarze. Najlepiej poprzestać na 3-5 filiżankach naparu dziennie
Rumianek na włosy
Ekstrakty z rumianku od lat stosowane są w kosmetykach do pielęgnacji włosów. Rumianek ma opinie środka rozjaśniającego włosy, idealnego składnika do pielęgnacji włosów blond oraz włosów matowych, bez połysku. Faktycznie, płukanka z rumianku sprawi, że włosy zostaną rozjaśnione – nawet włosy farbowane, a kolor blond nabierze blasku.
Kondycja włosów też powinna się poprawić, ponieważ dzięki zawartości wielu związków mineralnych w rumianku zrobiona z niego płukanka zapobiega wypadaniu włosów i odżywia cebulki. Może też zapobiegać powstawaniu łupieżu.
Rumianek – przeciwwskazania. Kiedy nie należy stosować rumianku?
Mimo że w rumianku można znaleźć chamazulen, który ma właściwości antyalergiczne, to jednak stosowanie okładów z rumianku może powodować reakcję uczuleniową.
Dlatego przeciwwskazania do używania rumianku to paradoksalnie alergia i skóra skłonna do podrażnień.
Rumianku nie można go też stosować podczas terapii lekami farmaceutycznymi, ponieważ może osłabiać lub wzmacniać ich działanie.
Dlatego warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym terapię przed wprowadzeniem herbaty z rumianku do swojej codziennej diety.
Popularne produkty z rumiankiem
Najbardziej popularne są herbaty i napary z rumiankiem, które często jest przeznaczony do stosowania zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego.
Rumianek może być wykorzystywany również do inhalacji w przypadku kataru i zapalenia zatok.
Znana z korzystnych właściwości jest także kąpiel rumiankowa. Aby taką przygotować – w celach odprężających i pielęgnacyjnych, należy przygotować mocny wywar (kilka łyżek suszu zalanych szklanką gorącej wody) i wlać go do wody do kąpieli.
Świetnie sprawdzi się jako dekoracja zup, sałatek, galaretek czy ciast.
Również rumianek ma zastosowanie w kosmetyce – kosmetyki rumiankowe świetnie sprawdzają się na rożne dolegliwości skórne. Przemywanie cery trądzikowej naparem z rumianku oczyszcza skórę i łagodzi podrażnienia, świąd i niewielkie owrzodzenia.
Domowe zastosowania rumianku – popularne przepisy
Olejek rumiankowy
Litrową butelkę albo słoik zapełniany do połowy suszonymi kwiatami rumianku. Świeżymi prawie do pełna. Zalewamy oliwą z oliwek lub olejem lnianym. Szczelnie zamknięte naczynie odstawiamy na 3 tygodnie w ciepłe, słoneczne miejsce. Codziennie wstrząsamy. Przecedzamy przez gazę mocno odciskając zioła. Przechowujemy w chłodnym ciemnym miejscu.
Łagodny ziołomiód rumiankowy
Świeże lub suszone koszyczki rumianku umieścić w słoiku. Zalać wybranym miodem, tak by były przykryte. Odstawić na 2 tygodnie codziennie mieszając. Podaje się dzieciom powyżej pierwszego roku życia 1 -3 łyżeczki dziennie. Dorosłym 3 łyżki.
Nalewka rumiankowa na trawienie i infekcje
Trzeba przygotować: 50 g świeżych lub suszonych koszyczków rumianku, 250 ml wódki. Zioła zalać w słoiku wódką, odstawić na miesiąc często wstrząsając. Do przecedzonej nalewki dolać 200 ml przegotowanej wody wymieszanej z dwoma łyżkami miodu. Przelać do butelki. Zażywa się 20-40 kropli nalewki dziennie.