Jakie znaczenie dla zdrowia ma flora bakteryjna jelit?
W przewodzie pokarmowym może być obecnych aż 1500 różnych gatunków bakterii. Dokładny skład flory bakteryjnej jest indywidualny dla każdego człowieka. Nie ma więc możliwości ustalenia normy, jak powinien wyglądać skład mikroflory.
Wiadomo natomiast, które drobnoustroje są korzystne dla naszego zdrowia (np. szczepy z rodzaju Lactobacillus), które dość obojętne, a które mogą być przyczyną zaburzeń zdrowotnych (np. z rodzaju Clostridium, Pseudomonas, Proteus).
Mikrobiota jelitowa to ogół mikroorganizmów (głównie bakterii, ale także grzybów i wirusów). Prawidłowy skład flory bakteryjnej, czyli gdy przeważają tzw. “dobre bakterie”, ma wiele istotnych funkcji: poprawia przetrawienie poprzez rozkładanie resztek pokarmowych, produkuje niektóre witaminy (K i z grupy B), a także kwasu foliowego, poprawia przyswajalność składników odżywczych, odżywia komórki jelit za pomocą swoich metabolitów, hamuje rozwój chorobotwórczych drobnoustrojów – a nawet mają działanie przeciwnowotworowe, stymuluje układ odpornościowy, zapewnia ciągłość nabłonka jelitowego.
Kiedy wspomóc jelita?
Zaburzona flora bakteryjna jelit
Wśród czynników zaburzających florę bakteryjną jelit są: antybiotyki, przewlekły stres, zanieczyszczenie środowiska, biegunki i zaparcia, operacje chirurgiczne, nieprawidłowa dieta, stany zapalne, obecność przewlekłych chorób przewodu pokarmowego (np. jelita grubego lub cienkiego), nowotworowych bądź obniżenie odporności organizmu.
Wieloletnie, trwające po dziś dzień badania naukowe dostarczają licznych dowodów na to, że mikrobiom jelitowy ma dużo większe znaczenie niż wspieranie procesów trawienia i wchłaniania związków odżywczych. Flora bakteryjna jelit może oddziaływać na całościowe funkcjonowanie organizmu i odpowiadać zarówno za utrzymanie dobrego zdrowia, jak i przyczynianie się do rozwoju chorób.
Zaburzenie składu flory bakteryjnej jelit może skutkować: przewlekłymi chorobami i zaburzeniami przewodu pokarmowego jak choroba wrzodowa, choroba Leśniowskiego-Crohna w jelicie cienkim, czy zespół jelita drażliwego. Również zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób autoimmunologicznych jak celiakia, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Hashimoto, stwardnienie rozsiane. Zwiększoną podatnością na infekcje oraz rozwojem chorób alergicznych, w tym astmy i atopowego zapalenia skóry. Jak również zaburzeniami neurologicznymi i psychiatrycznymi – depresją, chorobą Alzheimera, schizofrenią, chorobą dwubiegunową, zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
Jak sprawdzić florę bakteryjną jelit?
Stan własnej mikroflory jelitowej, a tym samym obecność dysbiozy, można wykryć poprzez wykonanie odpowiednich badań próbki kału.
Istotne badania takie polegają na analizie pobranej od Pacjenta próbki kału pod kątem obecności w niej drobnoustrojów wskaźnikowych – bakterii jelitowych i grzybów (mikroflory ochraniającej przewód pokarmowy, bakterii potencjalnie chorobotwórczych, grzybów drożdżopodobnych czy grzybów pleśniowych).
Flora jelitowa – jak naturalnie odbudować?
Odbudowa flory bakteryjnej jest bardzo ważna. Jeśli chcemy ją odbudować w jelitach, nie wolno nam zapominać o równoczesnym jedzeniu artykułów spożywczych o właściwościach prebiotycznych. Należą do nich czosnek, por, cebula, pomidory, cykoria, banany, aloes, siemię lniane, jęczmień, owies i rośliny strączkowe czy używanie czosnku ma dobry wpływ dla naturalnej flory.
Czym żywią się bakterie jelitowe? Wykazano, że bakterie jelitowe żywią się przede wszystkim kwasem masłowym (maślanem), który powstaje wskutek metabolizowania przez nie cząsteczek błonnika.
Jakimi ziołami wspomóc florę bakteryjną jelit?
Nawet, gdybyśmy nie stosowali żadnych „wspomagaczy” tego procesu, to organizm naturalnie dążyłby do równowagi, także w jelicie. Jednak są pewne drogi pomocy naszym jelitom, by w konsekwencji wspomóc, przyspieszyć i polepszyć te naturalne procesy odbudowy . Pierwszą z nich jest stosowanie probiotyków, czyli wprowadzanie do jelit żywych bakterii, które zasiedlą jelito. Kolejna droga to zioła na odbudowę flory bakteryjnej jelit, które będą działały jak mikroorganizmy. Mikroorganizmy w jelicie będą się nimi żywić, a przez to będą się rozwijać i namnażać.
Do takich ziół można zaliczyć:
Hyzop Lekarski
To zioło o niezwykłym aromacie, zawiera olejki eteryczne. Jego zapach przypomina zapach mięty. Dodatkowo hyzop zawiera korzystne dla zdrowia składniki, takie jak: garbniki, sole mineralne i antyoksydanty.
Ziele hyzopu można wykorzystać przy nieprzyjemnych dolegliwościach ze strony układu pokarmowego, ponieważ działa wspomagająco na wydzielanie soków żołądkowych (pobudzają wydzielanie żółci). Dodatkowo pobudza ruchy perystaltyczne jelit oraz działa korzystnie na szatę bakteryjną układu pokarmowego. Zaleca się jego stosowanie podczas problemów ze zgagą, niestrawnością, wzdęciami, zaparciami, biegunkami oraz podczas antybiotykoterapii.
Ziele cykorii
W medycynie naturalnej stosowana jest od setek lat. Korzeń cykorii wspomaga pracę układu trawiennego (dzięki zawartym w korzeniu triterpenom, kwasom flenolowym i flawonoidom). Reguluje produkcję soków trawiennych i korzystnie wpływa na pracę jelit – stymulując perystaltykę jelit, ułatwiają trawienie i wchłanianie produktów pokarmowych oraz zapobiegają zaparciom, pomagają wypróżnianie.
Kłącze kuklika
Substancja czynna wspomaga przetwarzanie treści pokarmowej i hamuje proces nadmiernej fermentacji w jelitach. Zmniejsza nasilenie biegunek.
Ziele rzepiku
Choć mniej znane, powinno na stałe zagościć w naszych domach. Korzystnie wpływa na każdy element przewodu pokarmowego. Chroni błonę żołądkową i sprzyjają odbudowie flory jelitowej.
Prawoślaz
Polecany jest również na układ pokarmowy. Wpływa korzystnie na mikroflorę jelitową, stosowany przy zgadze, nadkwaśności, zaparciach czy wrzodach. Przywróci on prawidłowy stan flory jelitowej, po drugie zadziała pozytywnie na regulacje wydalania.
Oman
Układ pokarmowy wspomaga korzeń omanu. Pobudza wydzielanie soków trawiennych i żółci, poprawia przetrawienie, działa moczopędnie, pomocny w walce z pasożytami jelit, wspomaga działanie “dobrych bakterii” jelitowych, działa rozkurczowo, żółciotwórczo i żółciopędnie.
Flora jelitowa – domowe sposoby na odbudowanie
Najlepiej wybierać te produkty, w których znajduje się kilka szczepów bakterii.
Możemy to zrobić, włączając do codziennego jadłospisu produkty bogate w bakterie kwasu mlekowego Lactobacillus sp. Są to przetwory mleczne, takie jak jogurt, maślanka, kwaśnego mleka czy kefir.
Sok z kiszonych ogórków czy kiszona kapusta. Ten kwaśny napój posiada kwas mlekowy, który oprócz utrzymywania prawidłowej flory bakteryjnej, wzmacnia również układ immunologiczny, stan zapalny. Dodatkowo zawiera również witaminy i minerały. Powinniśmy kiszonki uwzględniać w naszej diecie, aby w naszych jelitach ponownie zamieszkały dobroczynne dla naszego zdrowia substancje.
Co to są probiotyki? Jak działają?
To leki osłonowe, przyjmowane w odpowiedniej ilości w trakcie posiłku lub po. Dostępne dla dzieci i dorosłych. Na świecie obserwuje się stale rosnącą liczbę chorych, a rozpoznania dotyczą coraz młodszych pacjentów, nawet dzieci.
To preparaty odbudowujące naturalną florę bakteryjną. Pomagają one w jej odbudowie oraz przywróceniu prawidłowego funkcjonowania jelit. Probiotyki zawierają szczepy bakterii probiotycznych (żywe kultury bakterii), o dobroczynnym wpływie na jelito. Wywierają korzystny wpływ na organizm człowieka.
Drobnoustroje te, przyjmowane regularnie w formie leków osłonowych, hamują rozwój szkodliwych bakterii i wirusów, stymulują odporność organizmu, oczyszczają jelita z zbędnych i szkodliwych metabolitów, stymulują perystaltykę jelit i przetrawienie. Musimy pamiętać, że są one nie są tylko niezbędne przy antybiotykoterapii.
Apteki proponują probiotyki w formie tabletek, kapsułek, proszków do sporządzania zawiesiny, suplementów diety i kropel. Aby probiotyki przyniosły zamierzone efekty, należy stosować je regularnie przez dłuższy okres czasu (np. kilka tygodni) – to daje gwarancję, że jelita będą w dobrej kondycji.
W pierwszych tygodniach suplementacji stopniowa zmiana mikroflory jelitowej może wywołać u niektórych osób objawy ze strony przewodu pokarmowego. Mogą pojawić się delikatne wzdęcia, przelewania, dyskomfort
Preparaty na odbudowę flory bakteryjnej jelit
Suplement diety, wszelkie leki i preparaty dostępne w aptece internetowej bez recepty na odbudowę jelit dostępne są w formie: kapsułek, tabletek, płynów lub proszku do rozpuszczenia. Mają za zadanie przede wszystkim odbudowę oraz przywrócenie naturalnej równowagi flory bakteryjnej. Zawierają w swoim składzie zestaw dobroczynnych szczepów bakteryjnych, w tym przede wszystkim bakterie kwasu mlekowego (m.in. Bifidobacterium, Lactobacillus acidophilus).
Probiotyki i prebiotyki dostępne w aptekach regenerują florę jelitową po lub w trakcie antybiotykoterapii oraz podczas długotrwałego stosowania leków. Leki i preparaty regulują pracę jelit, łagodzą lub eliminują biegunki, zaparcia i wzdęcia, wzmacniają odporność organizmu oraz stymulują metabolizm.
Pozytywny efekt suplementacji obserwuje się po spożywaniu probiotyków przez kilka tygodni.
Produkty, które zawierają w sobie bakterie probiotyczne i prebiotyki nauka nazwała synbiotykami.
Podsumowanie
Ważne. Jeśli cierpisz na którąś z powyższych dolegliwości lub po prostu czujesz, że coś „nie gra” w twoich jelitach, możesz wzbogacić swoją dietę o rzeczy pro- i prebiotyczne bądź wspomóc się suplementami.
Pamiętaj jednak, że niekiedy sytuacja wymaga konsultacji z lekarzem, a niektóre schorzenia leczy się konkretnymi szczepami bakterii.
