Chroniczne zmęczenie i brak energii
Żyjemy w coraz większym biegu oraz prowadzimy stresujący tryb życia. Brakuje nam czasu na sen, relaks, sport, a nawet na zdrowe jedzenie. Intensywność naszego życia zwiększa się z roku na rok. Stopniowo zaczyna brakować nam sił, poziom koncentracji spada wraz z wydajnością naszych działań oraz proces starzenia ciała też wpływa na stopniowe zmęczenie.
Zmęczenie definiuje się jako niezdolność do kontynuacji wysiłku, czy też jako stan wewnętrzny, objawiający się przede wszystkim obniżeniem zdolności do wykonywania pracy, będącym konsekwencją uprzednio podjętego wysiłku.
Jeżeli uczucie znużenia towarzyszy nam przez dłuższy czas, stan ten może przerodzić się w zespół przewlekłego zmęczenia, które wpływa na nasz organizm. Przewlekłe zmęczenie powinno nas zaniepokoić . Może bowiem być sygnałem poważnych kłopotów ze zdrowiem. Jakie mogą być przyczyny przewlekłego zmęczenia oraz co powoduje długotrwały spadek energii? Poniżej w artykule opisano to szerzej.
Brak energii, bóle głowy, uczucia zmęczenia, nadmierna senność, pogorszenie nastroju, braku koncentracji i spadku formy doświadcza od czasu do czasu każda z nas. Jednak dłuższe utrzymywanie się takiego osłabienia może być symptomem rozmaitych zaburzeń zdrowotnych i możemy mieć niedobory witamin.
Co może być przyczyną zmęczenia?
Przyczyn takiego stanu może być wiele. Głównymi symptomami mogą być: brak odpowiedniej ilości snu, intensywną pracę fizyczną lub umysłową, po wysiłku fizycznym, nadmiar stresu, brak relaksu czy osoby prowadzące dużo aktywności fizycznej (dotyczy to sportowców), a także nieodpowiednie pokarmy, w tym deficyty składników mineralnych i witamin. Badania wskazują, że za odczuwanie znużenia odpowiadać może niedobór witamin z grupy B, witaminy C oraz magnezu, a także żelaza.
Jakie są objawy zmęczenia psychicznego?
Obecnie wśród najważniejszych objawów wyczerpania psychicznego wymienia się problemy ze snem. Osoby, które mają kłopot z zasypianiem lub narzekają na krótki czas oraz niską jakość swojego snu, naznaczoną częstymi pobudkami, charakteryzują się nadmierną nerwowością.
Co pomaga na zmęczenie psychiczne?
Zrób sobie przerwę od nadmiaru światła i hałasu. Spędź kilka minut w ciemnym, cichym pomieszczeniu i zwróć uwagę, jak bardzo jest to relaksujące. Podejmij starania, aby ograniczyć ilość bodźców sensorycznych, na jakie jesteś narażony każdego dnia.
Co zrobić, gdy brak energii?
Na senność, osłabienie i zmęczenie najlepiej działa odpoczynek. Pamiętaj także o dbaniu o siebie każdego dnia. Bądź aktywny fizycznie, odżywiaj się zdrowo, dbaj o swoje zdrowie psychiczne i śpij tyle, ile potrzebujesz. A przede wszystkim słuchaj swojego organizmu i znajdź równowagę między pracą a odpoczynkiem.
Jakie badania krwi na brak energii?
Na początek szczególnie przydatne mogą okazać się: morfologia krwi obwodowej, jonogram, TSH, CRP, glikemia, podstawowe parametry nerkowe (np. kreatynina, mocznik) i wątrobowe (np. ALT, AST, bilirubina) oraz lipidogram.
Jakie wybrać witaminy na zmęczenie i brak energii?
Witaminy na zmęczenie i brak energii mogą wesprzeć organizm w walce ze znużeniem i sennością, w tym nie tylko z chwilowym, ale i chronicznym spadkiem formy. Odzyskiwanie sił witalnych i psychofizycznej kondycji należy zacząć od weryfikacji swojego trybu życia i w razie konieczności wprowadzić stopniowe modyfikacje. Warto zwrócić uwagę m.in. na dietę, jakość snu, czy aktywność fizyczną, a przy tym uzupełnić ewentualne niedobory składników odżywczych.
Życie w ciągłym pośpiechu, permanentne narażenie na stres, nieustająca ekspozycja na mnóstwo bodźców zewnętrznych, nadmiar obowiązków, który przekracza granice naszej wydolności, nieodpowiednia dieta, czy zaburzenia snu, to tylko część przyczyn, które prowadzą do zmęczenia i braku siły.
Co więcej, znużenie i wyczerpanie organizmu często przechodzą w stan przewlekły. Znane są już nawet jednostki chorobowe, takie jak zespół chronicznego zmęczenia, które nie mają podłoża w toczących się schorzeniach organicznych.
Witaminy dodające witalności są przede wszystkim w:
- warzywach i owocach,
- rybakach i owocach morza,
- zdrowych tłuszczach,
- orzechach i ziarnach,
- grubych kaszach,
- roślinach strączkowych,
- produktach z pełnoziarnistego zboża.
Zalecane witaminy dla osób zmęczonych to:
- Witamina C – jest jedną z podstawowych witamin antyoksydacyjnych chroniących Twój organizm przed działaniem wolnych rodników tlenowych, który w prawidłowym stężeniu zmniejsza brak siły i uczucie zmęczenia. Bogactwo witaminy C znajdziemy w owocach cytrusowych, kiwi, aceroli, jabłkach, czarnej porzeczce. Witamina C znajduje się też w kapuście, pomidorach, papryce, natce z pietruszki, ziemniakach, brukselce, czy szpinaku. Prawidłowe stężenie tej witaminy zmniejsza uczucie senności. Wspomaga również działanie układu odpornościowego i nerwowego , a także odgrywa rolę w produkcji kolagenu wpływającego na kształtowanie się kości, zębów czy skóry.
- Witaminy z grupy B – co brać na zmęczenie? Wśród propozycji wymienić można szczególnie witaminy z grupy B oraz kwas foliowy. Witamina: B1 (Witamina B1, tiamina jest np. niezbędna do prawidłowej pracy układu sercowo-naczyniowego oraz nerwowego), B2, B3, B5, B6, B12 i kwas foliowy – ich niedobór może prowadzić do chronicznego rozdrażnienia, osłabienia, spadku koncentracji, a także wahań nastroju. Znajdziemy je m.in. w nasionach roślin strączkowych, produktach pełnoziarnistych, orzechach, otrębach pszennych, pomarańczach i innych owocach cytrusowych, warzywach liściastych, drożdżach, jajach, rybach morskich, tłustym mleku, produktach mięsnych, np. w wątróbce, czy mięsie z indyka. Należy pamiętać, że witamina B odpowiada także za poziom koncentracji, dlatego osoby, które mają problem w tym obszarze, powinny szczególnie uważnie przyjrzeć się tej propozycji.
- Żelazo – Jego podstawową funkcją jest transport tlenu do narządów ciała, gdyż stanowi składnik ważnych białek organizmu, takich jak hemoglobina i mioglobiny. Obecność żelaza w organizmie natlenia tkanki i pozwala na eliminowanie ospałości i problemami z przewlekłym zmęczeniem. Niedobór oznacza nie tylko wypadanie włosów, łamliwość paznokci czy omdlenia, ale także nieodpowiednie dotlenienie organizmu. Bogactwo żelaza znajdziemy w suplementach diety, jednak warto przyswajać je także z pożywieniem. Źródłem tego pierwiastka są przede wszystkim produkty zwierzęce, w tym czerwone mięso, należy jeść: wątrobę, ale również ryby, pełne ziarna zbóż, suszone owoce, jak morele i śliwki, czarna porzeczka, płatki owsiane, nasiona, pestki, orzechy, kakao, buraki, zielone warzywa, w tym natka pietruszki, szpinak, czy brokuł. Elementem, który wspomaga wchłanianie dostarczanego żelaza, jest witamina C . Wobec tego zwróć uwagę, by łączyć żelazo właśnie z witaminą C.
- Magnez – co na zmęczenie i brak energii? Oczywiście magnez, którego w większych dawkach mogą potrzebować sportowcy, osoby narażone na ciągły stres, spożywające dużo kawy, herbaty, czy alkoholu. Niedobór magnezu generuje uczucie zmęczenia oraz sztywność mięśni i ogólne rozdrażnienie. W celu uzupełnienia tego pierwiastka warto sięgnąć po pestki dyni, otręby pszenne, kakao, nasiona roślin strączkowych, orzechy, kaszę jęczmienną i gryczaną, groch, brązowy ryż, banany, czy szpinak.
- Witamina D – nazywana jest witaminą słońca. Odpowiada nie tylko za uczucie wypoczęcia, ale także piękny wygląd naszej skóry. Witamina D wpływa na efektywność funkcjonowania mięśni, odporność, ale również zwiększanie zasobów energetycznych. Jej głównym źródłem jest światło słoneczne, ale można ją również znaleźć w tłustych rybach, tranie, czy żółtkach jaj.
- Potas – kontrolując objętość płynów, odgrywa ważną rolę w utrzymaniu gospodarki wodnej, a regulując pH komórkowe, zapewnia zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej. Pierwiastek ten ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego.
Na pobudzenia organizmu wykorzystuje się również:
- żeń szeń – dodaje siły, poprawia pamięć i koncentrację, pomaga lepiej radzić sobie ze stresem oraz podnosi witalność i sprawność fizyczną w wieku starczym.
- guarana,
- miłorząb japoński,
- głóg.
Witaminy na brak energii dostępne są nie tylko w różnorodnych formułach, ale także w odmiennych postaciach, czy dawkach. Wśród najpopularniejszych witamin i minerałów i można wymienić tabletki na zmęczenie i brak energii jako suplementy diety np. tabletki musujące, tabletki, napoje oraz różnych preparatów.
Jaki związek ma zmęczenie z niedoborem witaminy B 12?
Niedobór tej witaminy powoduje ciągłe zmęczenie, nadmierną nerwowość, problemy z pamięcią i depresję, zwiększa ryzyko zawału i udaru równie istotnie, jak wysoki poziom cholesterolu.
Powszechnie uważa się, że niedobór witamin z grupy B12 dotyczy tylko wegetarian. Niestety, zbyt niski jej poziom staje się prawdziwą epidemią dotykającą nie tylko tych, którzy nie jedzą mięsa. Tymczasem B12 stanowi szybkie i proste rozwiązanie problemu zmęczenia i brak energii.
Zaledwie kilkanaście procent populacji ma odpowiedni poziom witaminy B12 we krwi. Jej niedobór może nie dawać widocznych objawów często nawet przez kilkanaście lat lub powodować ciągłe zmęczenie, którego przyczyn upatrujemy gdzie indziej.
B12 produkują bakterie, dlatego nazywana bywa „witaminą brudu”. Przestrzeganie zasad higieny chroni nas przed wieloma chorobami zakaźnymi czy pasożytniczymi, ale powoduje też niedobory B12.
B12 jest niezbędna do zachowania zdrowia psychicznego i sprawności umysłowej, zarówno w młodości, jak i w wieku podeszłym. Pełni też niezwykle ważną funkcję w naszych „fabrykach energii” mitochondriach. Bez odpowiednio wysokiego jej poziomu czujemy się zmęczeni i zniechęceni do życia. Niekiedy sygnałem jej braku są afty w jamie ustnej albo plamy na języku. Czasem pojawiają się rozwolnienia. Ale to nie jedyne efekty jej braku. Przy niedobrze witaminy B12 czerwone krwinki krwi nie dojrzewają w sposób właściwy, co może prowadzić do niedokrwistości. Odległe skutki jej niedoboru wiążą się z chorobą Alzheimera i osteoporozą. Zbyt niski poziom witaminy B12 jest powszechny u osób z niedoczynnością tarczycy – cierpi na niego aż 40% chorych.
Podsumowanie
Jeżeli znużenie utrzymuje się przez dłuższy czas, a oprócz niego pojawiają się inne niepokojące symptomy, może to oznaczać, że ciągła senność i zmęczenie i spadku odporności nie są spowodowane brakiem snu czy nadmiarem obowiązków, ale świadczą o ewentualnych chorobach.
Jeżeli pomimo przespanej nocy, ostatnio ciężko wstać Ci z łóżka, jeśli w ciągu dnia jesteś często zmęczony i rozdrażniony, choć zwracasz uwagę na odpoczynek i relaks. Gdy nie masz stwierdzonych chorób przewlekłych, a ciągle czujesz się osłabiony – może brakować Ci niektórych ważnych składników diety. Zadbaj, zatem o zdrowe odżywianie, gdyż odpowiednia dawka witamin i składników mineralnych może zdziałać energetyczne cuda.
Ważne. Chcąc wprawić się w lepszy nastrój, zmniejszyć poziom zmęczenia i dodać sobie witalności, dobrze jest przyjrzeć się swojemu sposobowi odżywiania i wzbogacić codzienną dietę i jadłospis. Do stopniowego narastania znużenia mogą przyczyniać się m.in. diety oparte o wysoko oczyszczone węglowodany, a także niskokaloryczne, ubogie w żelazo. Jeśli chcesz poradzić sobie z brakiem siły, sięgaj po produkty bogate w skrobię, orzechy, witaminę B12, a także te zawierające żelazo oraz niezbędne składniki odżywcze.
W stanach przemęczenia i znużenia można wspomagać się sprawdzonymi suplementami diety. Witalności dodadzą preparaty zawierające kofeinę, kompleks witamin z grupy B, kwas foliowy, a także magnez.
W przypadku chwilowych lub sezonowych spadków nastroju i braku energii warto wprowadzić do codziennej rutyny aktywność fizyczną. Sprawność fizyczną warto ulepszyć. Ruch i ćwiczenia pomagają nie tylko pozwala nabrać dystansu do problemów i obowiązków, ale też powoduje uwalnianie endorfin, nazywanych hormonami szczęścia. Podczas ćwiczeń wzrasta też ilość tlenu w mięśniach.
Jeżeli brakuje ci motywacji lub po prostu pomysłów od czego zacząć, zerknij na prasę o stylu życia. Znajdziesz tam mnóstwo inspiracji i dodatkowych informacji.
Najważniejsze – jeśli od dłuższego czasu czujesz się zmęczony i senny powinieneś udać się najpierw do lekarza.